Bir kitap

Bir Zamanlar Kırklareli'de Yahudiler Yaşardı, Erol Haker, İletişim.

Erol Haker, namı diğeriyle Elio Adato, Kırklarelili Adato ailesinin üç kuşağının hikâyesini anlatıyor. Yoğun bir emek ürünü, analitik bir bakış açısıyla yazılmış renkli anılarla bezeli bu çalışma, bugün artık tarih olmuş, 1300 nüfustan 7 kişiye düşmüş Kırklareli Yahudi cemaatinin capcanlı bir resmini çiziyor. Bu resimde, dinin gündelik yaşantıdaki baskın rolünün zamanla nasıl hafifleyip bir kültürel pratikler bütününe dönüştüğünü, aile içerisinde kadın, erkek ve çocukların rollerini, cemaat kurumların nasıl ayakta kaldığını, Alliance okullarının nasıl bir çekişme ortamı yarattığını, Müslüman –ve az da olsa Hıristiyan– komşularla ilişkileri ve nihayet cemaatin nasıl çözülüp dünyanın dört bir yanına dağıldığını net bir şekilde görebiliyoruz. Acı –ve belli ki yazarın da canını yakmış– olan, yandaki sütunda da belirttiğimiz gibi, eşit yurttaşlar olarak kabul edilmek için gayrimüslimlere ısrarla dayatılan “sadakatini ispatlama” şartının Kırklareli Yahudileri örneğinde de yeterli olmaması; 1934 Trakya Olayları sırasında, kendi halinde yaşayan bu topluluğun yoğun bir şiddetle, ciddi bir pogromla karşılaşıp göç etmek zorunda kalması.

9 Mart 2007